Heykəllər - Orkhan Zeynalli , PRoMete translation in Russian

Heykəllər

Elə şeylər var ki, onlar olur sən sadəcə baxırsan,
Qarışa bilmirsən olanlara olsan da yaxın sən.
Gözünü çəkə bilmirsən, olanlardan,
Donub heykəl kimi qalırsan o anlarda.
Bəs heykəllər görən olurlarmı hansısa məqamda insan
Danışardı nələri əgər insan olmaq alınsa
Nələri xatırlayır, nələri çıxara bilmir yaddan?
Nələr gəlmir xoş və ya saxlayır həyatda
Soruşsaq Sabirdən və o danışsa birdən
Görəsən deyərdimi ayılmışıq cəhalətdən
İndi zaman fərqli dəyişib insanların düşüncəsi
Belə deyildi bu millətin iki əsr öncəsi
Baxıram Sabirə papağına göyərçinlər qonub
Danışmır bircə kəlmə belə susub donub
Bəlkə də alınsa da dinməzdi o
Onu bu küçədə gördükləri yaman yorub
İlləri yola salıb, ötürüb nəsilləri,
Zamana qalib gəlib keçərək fəsilləri
Nələri görüb bacarsaydı danışardı nələri
Bu qocaman şəhərin qoca heykəlləri.

Nəsimi danışardı yəqin bizə həqiqətin gizli olmadığın bu dördbucaqlı qutularda
Car çəkməkdə davam edərdi o insanın aliliyin və cibində tiryək filanla tutulardı
Fizuli deyərdi ki, rüşvətin bu həddə çatacağın yatsa yuxusuna da gətirə bilməzdi
Evləri sökülmüş sakit duran o əhalini illərdir tanıyır və əmindi ki, bu millət ölməzdi
Nizami şikayətlə danışardı gənclər yazan SMS-dən
Onlar qəti qaynaqlanmırlar Leyli-dən ya da Qeys-dən
Deyərdi bu cümlələri hirsnən
Bir bilsəydim kimə qalacaq irs Xəmsəm
Və ya eşitsə bircə anlıq musiqimizi Hacıbəyov
Ürəyi dözərdimi, erməniyə verərdimi haqq onda
Cavid yəqin ki, dəli olardı
Danışılanları eşitsəydi öz milləti haqqında
İlləri yola salıb, ötürüb Nəsilləri,
Zamana qalib gəlib keçərək fəsilləri
Nələri görüb bacarsaydı danışardı nələri
Bu qocaman şəhərin qoca heykəlləri.

Yəqinki, Əhməd Cavad da istərdi daima
Dayansın elə bir yerdə ki, görünsün bayrağ,
Ya da Almas İldırım bəlkə də istəməz
Heykəli ucaldıla birləşdirilməmiş torpaq,
Neçə-neçə insanlar gedib əqidə üstə
Bizsə indi yaşayırıq demək olar əqidəsiz
Baxış bucağım dəyişir yaşlandıqca
Amma hələ də təsəvvür etmirəm Bakını Rəsulzadəsiz

Статуи

Бывают вещи, милая, которые просто происходят, а ты лишь наблюдаешь,
Не можешь вмешаться, даже если ты рядом.
Не можешь отвести взгляд от происходящего,
Замираешь, словно статуя, в такие моменты.
А статуи, интересно, видят ли они когда-нибудь человека
Что бы они рассказали, если бы смогли стать людьми,
Что они помнят, что не могут забыть?
Что им не нравится, или что удерживает их в этой жизни?
Если бы мы спросили Сабира, и он вдруг заговорил,
Сказал бы он, что мы пробудились от невежества?
Сейчас другое время, изменилось мышление людей,
Не таким был этот народ два века назад.
Смотрю на Сабира, на его шляпе сидят голуби,
Он не произносит ни слова, молчит, застыл.
Может быть, даже если бы смог, он бы промолчал,
Его очень утомили взгляды на этой улице.
Проводил года, сменил поколения,
Победил время, пережив все времена года.
Что он видел, что бы он рассказал, если бы мог,
Эти старые статуи старого города.

Насими, наверное, рассказал бы нам, что правда не скрыта в этих прямоугольных коробках,
Продолжал бы кричать о величии человека, и его бы поймали с опиумом в кармане.
Физули сказал бы, что даже в самых страшных снах не мог представить, что взятки достигнут таких размеров,
Он много лет знает этих людей, чьи дома снесены, и уверен, что этот народ не умрет.
Низами жаловался бы на молодежь, пишущую SMS,
Они точно не вдохновляются Лейли или Кайсом.
Сказал бы он эти слова с гневом,
Если бы я знал, кому достанется наследие "Хамсы".
Или если бы Хаджибеков услышал хоть на мгновение нашу музыку,
Выдержало бы его сердце, признал бы он наше право на нее?
Джавид, наверное, сошел бы с ума,
Если бы услышал, что говорят о его народе.
Проводил года, сменил поколения,
Победил время, пережив все времена года.
Что он видел, что бы он рассказал, если бы мог,
Эти старые статуи старого города.

Наверно, Ахмед Джавад тоже хотел бы всегда
Стоять там, где виден флаг,
Или Алмас Ильдырым, возможно, не хотел бы,
Чтобы его статуя возвышалась на разделенной земле.
Сколько людей погибло за свои убеждения,
А мы сейчас живем, можно сказать, без убеждений.
Моя точка зрения меняется с возрастом,
Но я до сих пор не представляю Баку без Ресулзаде.