Paroles et traduction Jacek Kaczmarski - Bajka

Bajka

Był kraj, co wieki cierpień znał,
Pieśń pismem blizn pisaną śpiewał,
A ziemia żyzna mierzwą ciał
Rodziła myśli jako drzewa.
Aż powiał nad nią twardy wiatr
I posiał w glebę plon zatruty.
Wymarłym wielkim drzewom w ślad
Skarlałe rodzą się kikuty.

Kto chce - niech zowie - borem sad
Przyciętych drzewek na rozstaju.
Nie zmieni tym najprostszej z prawd:
Nie ma już - drodzy - tego kraju.
Jest tylko wiatr, bezwzględny wiatr,
Co nagle w środku nocy budzi
I, jak spod ziemi - puszcza w świat
Zupełnie odmienionych ludzi.

Był sobie kraj, był sobie kraj.

Jeden - do góry wzniósłszy dłoń
ślepymi strzela Norwidami,
Lecz tak, by czasem Boże broń!
Nie trafić kogoś i nie zranić.
Wedetta robotniczych sag
Wkłada sukienkę w czarny deseń,
Choć przecież na rządowy raut
Zajeżdża białym mercedesem.

Inny bohater wielkich chwil
Klasyków w służbę władzy wdraża
I czci wallenrodyczny styl
Z dwuznaczną miną - na dwóch twarzach.
Purpurat gnie się zaś co sił
To przed mundurem, to przed Bogiem,
Choć już wśród wiernych zawisł był
Raz biskup, co rozmawiał z wrogiem!

Był sobie kraj, był sobie kraj.

W tle pożądliwie brzęczy rój
Komentatorów i pisarzy,
Co myśl ostatnią zmienią w gnój,
Byle w tysiącach egzemplarzy.
Bo tak dziś przecież musi być!
Bo oni wiedzą, co się święci!
Bo trzeba chronić wątłą nić!
Prawdę przechowa się w pamięci!

Ginie niewysłowiona myśl,
A pamięć ginie razem z ciałem.
O tym, coś widział - mów i pisz!
- Nic nie widziałem, zapomniałem.
Więc znowu kiedyś tłumy widm
Minione nam przypomną zdrady,
Znowu rozważnym - kurz, jak wstyd
Zakryje - puste - dno szuflady.

Byliśmy z nimi i wśród nich,
Lecz każdy się inaczej budzi.
To dla nas oprawiony sztych.
Nie ma już - drodzy - dawnych ludzi,
A dla nich - drodzy - nie ma nas.
Siedząc przy nawarzonym piwie
Też opowiedzą sobie baśń,
Żyć będą długo i szczęśliwie.

Był sobie kraj, był...

Сказка

Была страна, что знала век страданий,
Песнь, шрамами написанную, пела,
А плодородная земля, останками тел,
Рождала мысли, словно деревья.
Но вдруг подул над ней суровый ветер
И в почву ядовитый посеял плод.
И вслед за мертвыми, огромными деревьями
Растут лишь чахлые обрубки.

Кто хочет - пусть зовет - садом бор
Срубленных дерев на перепутье.
Не изменит этим простейшей из правд:
Нет больше, милая, этой страны.
Есть только ветер, безжалостный ветер,
Что вдруг среди ночи разбудит
И, словно из-под земли - отправит в мир
Совершенно других людей.

Была себе страна, была себе страна.

Один - подняв вверх ладонь,
Стреляет слепыми Норвидами,
Но так, чтоб, Боже упаси!
Ни в кого не попасть и не ранить.
Сторож рабочих саг
Надевает платье с черным узором,
Хотя на правительственный раут
Приезжает на белом мерседесе.

Другой герой великих мгновений
Классиков на службу власти призывает
И чтит валленродовский стиль
С двусмысленной миной - на двух лицах.
Пурпур же гнется изо всех сил
То перед мундиром, то перед Богом,
Хотя среди верных уже висел
Один епископ, что с врагом говорил!

Была себе страна, была себе страна.

На фоне алчно жужжит рой
Комментаторов и писателей,
Что последнюю мысль превратят в навоз,
Лишь бы в тысячах экземпляров.
Ведь так сегодня должно быть!
Ведь они знают, что грядет!
Ведь нужно тонкую нить хранить!
Правда сохранится в памяти!

Гибнет невысказанная мысль,
А память гибнет вместе с телом.
О том, что видел - говори и пиши!
- Ничего не видел, забыл.
И снова когда-нибудь толпы призраков
Нам прошлые предательства напомнят,
Снова рассудительным - пыль, как стыд,
Покроет - пустое - дно ящика.

Мы были с ними и среди них,
Но каждый просыпается по-разному.
Это для нас - украшенный удар.
Нет больше, милая, прежних людей,
А для них, милая, нет нас.
Сидя за сваренным пивом,
Они тоже расскажут себе сказку,
Будут жить долго и счастливо.

Была себе страна, была...