Lyrics Draumkvedet - Agnes Buen Garnås
Draumkvedet
Dette
er
eit
visjonsdikt,
som
handlar
om
ein
ung
mann
som
fall
i
søvn
julekvelden,
og
vakna
til
feiringa
av
trettandagen.
Da
fortalde
han
om
draumen,
ei
reise
til
dødsriket
og
tilbake.
Dette
religiøse
diktet
Har
forankring
i
katolsk
tru,
men
også
i
norrøn
mytologi
og
i
norsk
folketru.
Forskarane
meiner
at
det
Er
frå
1500-talet
før
reformasjonen
vann
fram.
I
Vil
du
meg
lyde,
eg
kveda
kan
Om
einkvan
nytan
drengjen,
Alt
om
'n
Olav
Åsteson,
Som
heve
sovi
så
lengje.
Han
la
seg
ned
om
joleftan,
Sterkan
svevnen
fekk,
Vakna
kje
fyrr
om
trettandagjen,
Då
folkjet
åt
kyrkjun
gjekk.
Og
det
var
Olav
Åsteson,
Som
heve
sovi
så
lengje.
Han
la
seg
ned
om
joleftan,
No
hev
'n
sovi
så
lengje,
Vakna
kje
fyrr
om
trettandagjen,
Då
fuglana
skoke
vengjir.
Han
vakna
kje
fyrr
om
trettandagjen,
Då
soli
rann
i
lie,
Då
sala
han
ut
fljotan
folen,
Han
ville
åt
kyrkjun
rie.
Presten
stend'e
fyr
altare
Og
les
opp
lestine
lange,
Olav
set
seg
i
kyrkjedynni
Og
tel'e
draumane
mange.
Gamle
mennar
og
unge
Dei
gjev'e
ette
gaum'e
Med'
han
Olav
Åsteson
Tel'e
sine
draume.
II
Eg
la
meg
ned
om
joleftan,
Sterkan
svevnen
fekk,
Vakna
kje
fyrr
om
trettandagjen,
Då
folkjet
åt
kyrkjun
gjekk.
For
månen
skin'e
Og
vegjine
falle
så
vide.
Eg
hev
vori
meg
opp
med
sky
Og
ned-att
med
havet
svarte;
Den
som
vil
mitt
fotspor
fylle,
Lær
kje
av
blidom
hjarta.
Eg
hev
vori
meg
opp
med
sky
Og
ned-att
med
havsens
grunne;
Den
som
vil
mitt
fotspor
fylle,
Lær
kje
av
blidom
munne.
Eg
hev
vori
meg
opp
med
sky
Og
ned-att
på
svarte
dikje;
Eg
hev
sétt
åt
heite
helvite
Og
ein
deil
av
himmerikje.
Eg
hev
fari
ivi
vigde
vatnet
Og
ivi
djupe
dalar;
Høyrer
vatn,
og
ser
det
inkje,
Unde
jordi
så
mune
det
fara.
Eg
er
så
trøytt
og
ferde-mod,
Og
inna
så
mune
eg
brenne;
Eg
høyrer
vatn,
og
fær
det
inkje,
Unde
jordi
så
mune
det
renne.
Inkje
kneggja
soten
min,
Inkje
gøydde
min
hund'e,
Inkje
gol
dei
ottefuglan':
Det
tottest
meg
vera
under.
Eg
var
meg
i
auromheime
I
mange
netter
og
trå,
Det
veit
gud
i
himmerik
Hosse
mang
ei
naud
eg
såg.
Eg
kan
noko
av
kvòrjom
Derfyr
tikjest
eg
frod;
Eg
var
longe
i
moldi
mòka,
Ha
eg
tott
den
dauden
god.
III
Fysste
eg
var
i
uteksti,
Eg
fór
ivi
tynnyr-mog:
Sund'e
gjekk
mi
skarlakskåpe
Og
neglan'
av
kvòr
min
fot.
For
månen
skin'e
Og
vegjine
falle
så
vide.
Så
var
eg
meg
i
uteksti
Igjennom
den
tynnyr-ring:
Sund'e
gjekk
mi
skarlakskåpe
Og
neglan'
av
kvòr
min
fing.
Kjem
eg
meg
åt
Gjallarbrui,
Ho
heng'e
så
hågt
i
vinde;
Ho
er
òll
med
gulle
slengji
Og
saum
i
kvòrjom
tinde.
Ormen
høgg'e,
og
bikkja
bit'e,
Og
stuten
stend
midte
på
leii:
Tri
er
tingji
på
Gjallarbrui,
Og
alle
er
gramme
og
vreide.
Bikkja
bit,
og
ormen
sting,
Og
stuten
stend
og
stangar
–
Det
slepp
ingjen
ivi
Gjallarbrui
Som
feller
domane
vrange.
Eg
hev
gjengji
Gjallarbrui,
Ho
er
både
bratt
og
lei;
Vassa
så
hev
eg
dei
Våsemyran',
No
er
eg
kvitt'e
dei.
Va'i
så
hev
eg
dei
Våsemyran',
Der
hev
kje
sta'i
meg
grunn;
No
hev
eg
gjengji
Gjallarbrui
Med
rapa
mold
i
munn.
Eg
hev
gjengji
Gjallarbrui,
Og
der
var
krokane
på;
Men
eg
totte
tyngre
dei
Gaglemyran',
Gud
bære
den
dei
skò
gå!
IV
Så
kom
eg
meg
åt
votno
dei,
Der
isane
brunne
blå;
Gud
skaut
det
i
hugjen
min:
Eg
vende
meg
derifrå.
For
månen
skin'e,
Og
vegjine
falle
så
vide.
Eg
var
meg
i
auroheime,
Ingjen
der
eg
kjende,
Berre
ho
sæle
gudmor
mi
Med
raude
gull
på
hende.
Sume
fór
ivi
Grimaråsen
Og
sume
ivi
Skålestrond,
Men
dei
som
fór
ivi
Gjallarhylen,
Dei
kome
våte
fram.
Så
tok
eg
av
på
vetterstig
Alt
på
mi
høgre
hònd;
Der
såg
eg
meg
til
Paradis,
Det
lyser
ivi
vene
lònd.
Der
såg
eg
att'e
gudmor
mi;
Meg
mune
kje
bet'e
gange:
Reis
du
deg
til
Brokksvalin,
Der
skò
domen
stande.
V
Kjem
eg
meg
åt
pilegrimskyrkjun,
Der
var
meg
ingen
mann
kjend'e,
Berre
ho
gode
gudmor
mi
Med
raude
gull
på
hende.
I
Brokksvalin
Der
skò
domen
stande.
Der
kom
ferdi
norantil,
Og
den
rei
no
så
kvast;
Fyre
rei
Grutte
gråskjeggje
Alt
med
sitt
store
brass.
Der
kom
ferdi
norantil,
Det
totte
eg
vera
vesst;
Fyre
rei
Grutte
gråskjeggje,
Han
rei
på
svartan
hest.
Der
kom
ferdi
sunnantil,
Det
tottest
meg
vera
best;
Fyre
rei
sankte
såle-Mikkjel,
Han
rei
på
kvitan
hest.
Der
kom
ferdi
sunnantil,
Og
den
rei
no
så
tvist;
Fyre
rei
sankte
såle-Mikkjel,
Neste
Jesum
Krist.
Der
kom
ferdi
sunnantil,
Ho
tottest
meg
vera
trå:
Fyre
rei
sankte
såle-Mikkjel,
Og
luren
unde
armen
låg.
Det
var
sankte
såle-Mikkjel,
Han
bles
i
luren
lange:
Og
no
skò
alle
såline
Fram
fyr
domen
gange!
Men
då
skolv
dei
synde-såline
Som
ospelauv
fyr
vinde,
Og
kvòr
den,
kvòr
den
sål
der
var,
Ho
gret
fyr
syndine
sine.
Det
var
sankte
såle-Mikkjel,
Han
vog
i
skåle-vikt;
Så
vog
han
alle
synde-såline
Bort
til
Jesum
Krist.
VI
Eg
såg
meg
einom
drengjen,
Det
fysste
eg
vart
ved,
Liten
småsvein
bar
han
i
fangje
Og
gjekk
i
jordi
til
knes.
I
Brokksvalin
Der
skò
domen
stande.
Kjem
eg
meg
åt
manne
dei,
Kåpa
den
var
bly:
Hass
arme
sål
i
dessom
heime
Var
trong
i
dyre
tid.
Kjem
eg
meg
åt
monno
dei,
Dei
bar
på
gloande
jord:
Gud
nå'e
dei
fattige
såline
Som
flutte
deildir
i
skog!
Kjem
eg
meg
åt
bonno
dei,
Dei
stoge
så
hågt
på
glo:
Gud
nå'e
dei
synduge
såline,
Ha
banna
bort
far
og
mor!
Kjem
eg
meg
åt
podda
og
ormen
Dei
hoggje
kvòrare
med
tanne:
Det
var
synduge
syskjeni
Som
ha'e
kvòrare
banna.
Der
møtte
eg
dei
ormane
tvei,
Dei
bit'e
kvòrare
i
sporde:
Det
var
dei
synduge
syskjenbonni
Som
gifte
kvòrare
på
jordi.
Kjem
eg
meg
åt
Syslehuset,
Det
var
trollkjeringan'
inne:
Dei
sto
kinna
i
raude
blodet,
Det
var
så
tung
ei
vinne.
Der
er
heitt
i
helvite,
Heitar
hell
nokon
hyggje;
Der
hengde
dei
'pivi
ein
tjørukjetil
Og
brytja
ned-i
ein
presterygg'e.
VII
Sæl
er
den
i
fø'esheimen
Fatige
gjev'e
sko:
Han
tar
inkje
berrføtt
gange
På
kvasse
heklemog.
Tunga
talar,
Og
sanning
svarar
på
domedag.
Sæl
er
den
i
fø'esheimen
Fatige
gjev'e
ku:
Han
tar
inkje
sumlug
gange
På
håge
Gjallarbru.
Sæl
er
den
i
fø'esheimen
Fatige
gjev'e
brau:
Han
tar
inkje
ræ'ast
i
auromheime
Fyr
horske
hundegau.
Sæl
er
den
i
fø'esheimen
Fatige
gjev'e
konn:
Han
tar
ikkje
ræ'ast
på
Gjallarbrui
Fyr
kvasse
stutehonn.
Sæl
er
den
i
fø'esheimen
Fatige
gjev'e
mat:
Han
tar
inkje
ræ'ast
i
auromheime
Anten
fyr
hæ'e
hell
hat.
Sæl
er
den
i
fø'esheimen
Fatige
gjev'e
klæ'e:
Han
tar
inkje
ræ'ast
i
auromheime
Fyr
håge
kjellar-bræ'e.
Tunga
talar,
Og
sanning
svarar
på
domedag.
VIII
Gamle
mennar
og
unge
Dei
gjev'e
etter
gaum'e
Det
var
han
Olav
Åsteson,
No
hev
han
tålt
sine
draume.
(Frå
Utval
av
norske
folkeviser
ved
Knut
Liestøl
og
Moltke
Moe,
1971)
Ordforklaringar
Nytan:
dugande
Skoke:
rista,
av
skake
Fljotan:
rask,
snar
Lestine:
dei
heilage
tekstane
Dynni:
døra
Dei
gjev'e
ette
gaum'e:
dei
gir
akt
på
det
Blidom:
dativ
av
blid
Dikje:
hengjemyr
Vigde
vatnet:
heilag
elv
i
dødsriket
Ferde-mod:
trøytt
av
ferda
Soten:
svart
hest,
her:
helhesten
Ottefuglan:
morgonfuglane
Auromheime:
den
andre
verda
Trå:
som
går
langsamt
Kvorjom:
kvart
(dativ
av
kvòr:
kvar
og
ein)
Frod:
vis,
klok
Longe
i
moldi
mòka:
for
lang
tid
sidan
gravlagd
Uteksi:
ei
samanblanding
av
extasis:
bortrykking
frå
lekamen
og
exitus:
utferd;
her:
sjela
si
ferd
til
Dødsriket
Tynnyr-mog:
tornemo
Skarlakskåpe:
kåpe
i
fint,
høgraudt
ullstoff
Gjallarbrui:
gullagd
bru
over
elva
Gjoll,
som
førte
til
Hel,
Dødsriket
Attention! Feel free to leave feedback.